شادی یک مفهوم تغییرپذیر است. گاهی اوقات به نظر ما مانند جام مقدس می‌رسد: افسانه‌ای و شگفت انگیز، اما احتمالاً دست نیافتنی. اما روانشناسی مثبت نشان می‌دهد که شادی بیش از آنچه که فکر می‌کنیم دست یافتنی است. همچنین یکی از پایه‌ها و اساس یک زندگی مطلوب به شمار میرود. این نتیجه طبیعی ایجاد یک زندگی مطلوب و رضایت از زندگی است.
پروفسور مارتین سلیگمن سالهای زیادی را صرف توسعه یک نظریه شادی کرد. او می‌خواست اساس یک زندگی مطلوب و اجزای سازنده آن را شناسایی کند. در این راه او یک مدل پنج وجهی به نام مدل PERMA طراحی کرد.
پروفسور مارتین سلیگمن این پنج عنصر را اساس یک زندگی مطلوب می‌داند و معتقد با پرورش این اجزا می‌توانیم به زندگی مطلوب و دلپذیری دست یابیم. برای آشنایی با این عوامل پنچگانه این نوشته مجله روانشناسی آرامش زندگی را با دقت بخوانید!
نخستین اساس یک زندگی مطلوب: احساسات مثبت
وقتی کسی از شما می‌پرسد آیا از زندگی خود راضی هستید، پاسخ شما بستگی زیادی به خُلقی دارد که در آن لحظه دارید. هنگامی که احساس مثبت می‌کنید، میتوانید با خوشحالی به گذشته نگاه کنید. با امید به آینده بنگرید و از زمان حال لذت ببرید.
چرا؟
احساسات مثبت تاثیری دارند که فراتر از ایجاد لبخند بر روی صورت ما است. احساس خوب به ما کمک می‌کند تا در کار و مطالعه بهتر عمل کنیم. سلامت جسمانی ما را افزایش می‌دهد؛ روابط ما را تقویت می‌کند؛ و این به ما الهام می‌بخشد که خلاق باشیم، از فرصت استفاده کنیم و به آینده با خوش بینی و امید نگاه کنیم.
احساس خوب مسری است. دیدن لبخندها باعث میشود که بخواهیم لبخند بزنیم. با شنیدن خنده احساس خنده به ما دست می‌دهد. و وقتی احساسات خوب خود را با دیگران در میان می‌گذاریم، آنها از این بابت از ما قدردانی می‌کنند و از آن لذت می‌برند.
همه ما در زندگی خود فراز و نشیب هایی را تجربه کرده‌ایم، اما وقتی در آن نقاط تاریک و نشیب‌ها می‌مانیم و ساکن می‌شویم، به خود آسیب می رسانیم.
اگر با درد و حسرت به گذشته نگاه کنیم افسرده می‌شویم. اگر به آینده فکر کنیم و نگران خطر و ریسک باشیم، مضطرب و بدبین می‌شویم. بنابراین تشخیص احساسات مثبتی که ما احساس می کنیم بسیار مهم است، به طوری که بتوانیم بدون نگرانی و پشیمانی از زمان حال لذت ببریم. پس دور از ذهن نیست که احساسات مثبت یکی از اساس یک زندگی مطلوب باشد.
چگونه؟
چه چیزی باعث می شود احساس خوبی داشته باشیم؟
- گذراندن وقت با دوستان و خانواده
- سرگرمی
- ورزش
- رفتن به طبیعت
یا خوردن غذای عالی است. ما باید مطمئن شویم که همیشه در زندگی ما جایی برای این موارد وجود دارد.حتما شما میتوانید با توجه به علایق خود مواردی را به این لیست اضافه نمایید
تحقیقات روانشناسی مثبت، مهارت‌ها و تمرینات خاصی را شناسایی کرده است که می‌تواند تجربه احساسات مثبت ما را تقویت کند. ما می‌توانیم یاد بگیریم که آنها را قوی‌تر احساس کنیم و آنها را برای مدت طولانی‌تری تجربه کنیم.
پرورش احساسات مثبت، تجربه آنها را به طور طبیعی آسان می‌کند. بسیاری از ما به طور خودکار تمایل داریم که بدترین‌ها را انتظار داشته باشیم، نقاط منفی را ببینیم و از ریسک کردن اجتناب کنیم. اگر بیاموزیم که احساسات مثبت را در مورد زندگی پرورش دهیم، به بهترین‌ها امیدوار می‌شویم، جنبه های مثبت را می بینیم و یاد می‌گیریم که از فرصت‌های بزرگ استفاده کنیم.
لطفا دقت داشته باشید که این‌ها مهارت‌هایی است که باید یاد گرفته شوند و یادگیری هر مهارتی مستلزم تلاش است.
اشتغال
وقتی کاری انجام نمی‌دهیم، پیشرفت هم نمی‌کنیم. حوصله‌مان سر میرود و احساس بیهودگی می‌کنیم. و این با اساس یک زندگی مطلوب در تضاد است.
اما وقتی با زندگی و کار خود درگیر می‌شویم، جذب آن می‌شویم. ما شتاب و تمرکز خود را افزایش می‌دهیم و می‌توانیم وارد وضعیتی شویم که تحت عنوان “جریان” شناخته می شود. در روانشناسی مثبت ، “جریان” وضعیت غوطه‌وری مطلق و شاد را در لحظه حال توصیف می‌کند.
حتما تجربه مکالمه با دوستی را داشته‌اید که پس از چندی، وقتی به ساعت نگاه کردید، کم مانده بود که از تعجب شاخ درآورید! چون به خیال خود مثلا یک ربع از مکالمه شما گذشته اما وقتی به ساعت نگاه کردید متوجه شدید بیش از یک ساعت از آن گذشته است. این حالت همان “جریان” است. حالتی که شما با تمام وجود جذب فعالیت‌تان می‌شوید و زمان را از یاد می‌برید.
چرا؟
در یک کلام: حرکت!
وقتی در رختخواب دراز کشیده‌اید، اغلب سخت است که خود را متقاعد کنید که پتو را کنار گذاشته و پاهایتان را روی زمین بکشید. شما نگران سرما هستید. احساس خستگی و سستی می‌کنید. شما در رختخواب دراز کشیده‌اید، فکر می‌کنید، اما به جایی نمی رسید.
اما وقتی در حال دویدن هستید، چیزی را زیر سوال نمی‌برید. شما در فضا پرواز می‌کنید: یک پا جلوتر از پای دیگر میرود و دوباره و دوباره. شما کاملاً در لحظه حال جذب شده‌اید.
همه از دویدن لذت نمی‌برند، اما شاید وقتی در حال پخش موسیقی، نقاشی کردن، رقص یا آشپزی هستید این احساس را داشته باشید.
اگر شغلی دارید که عاشق آن هستید، احتمالاً در محل کار چنین احساسی دارید. وقتی به فعالیتهایی بپردازیم که ما را جذب کرده و به ما الهام می‌بخشد، به احتمال زیاد ما از پتانسیل منحصر به فرد خود استفاده خواهیم کرد.
چگونه؟
بیشتر کارهای روانشناسی مثبت شامل شناسایی و پرورش نقاط قوت، فضایل و استعدادهای شخصی است. هنگامی که ما بزرگترین نقاط قوت خود را شناسایی می کنیم، م توانیم آگاهانه درگیر کارها و فعالیتهایی شویم که به ما اعتماد به نفس و احساس ارزشمندی می دهند.
ما همچنین می‌توانیم مهارت‌هایی را برای پرورش شادی بیاموزیم و بر زمان حال تمرکز کنیم. ذهن آگاهی یک مهارت ارزشمند است که توسط بسیاری از مشاوران و روانشناسان خوب آموزش داده میشود.
با استفاده از ذهن آگاهی، می توانید یاد بگیرید که آگاهی کامل و روشنی از زمان حال، هم از نظر جسمی و هم از نظر ذهنی ایجاد کنید و اینگونه یکی دیگر از پایه‌های اساس یک زندگی مطلوب را رشد دهید.
روابط به عنوان اساس دیگر یک زندگی مطلوب
انسانها حیوانات اجتماعی هستند. ما نیاز به ارتباط، عشق، تماس فیزیکی و عاطفی با دیگران داریم. ما با ایجاد شبکه‌های قوی روابط در اطراف خود با خانواده، دوستان، همکاران، همسایگان و سایر افراد زندگی خود، بهزیستی و زندگی مطلوب خود را می‌توانیم افزایش دهیم.
چرا؟
آیا این ضرب المثل را شنیده اید که می‌گوید: “مشکلی که مشترک است، مشکلی نصف شده است”؟ خوب، حتی بهتر میشود.
خوشبختی مشترک، خوشبختی چند برابر شده است. وقتی شادی خود را با کسانی که دوستشان داریم در میان می‌گذاریم، احساس شادی بیشتری می‌کنیم. و وقتی عاشق می‌شویم، دوست داشتنی‌تر می‌شویم.
ما به افراد اطرافمان وابسته‌ایم تا به ما در حفظ تعادل در زندگی کمک کنند. هنگامی که تنها هستیم، چشم‌انداز خود را نسبت به جهان از دست می‌دهیم و فراموش می‌کنیم که دیگران ممکن است بارهای بیشتری از بار ما متحمل شوند.
اما وقتی به دیگران اجازه می‌دهیم وارد زندگی ما شوند، به یاد می‌آوریم که علاوه بر گرفتن، به آنها بدهیم. وقتی به یک جامعه تعلق دارید، یک شبکه پشتیبانی در اطراف خود دارید – و بخشی از آن هستید.
در همین رابطه بخوانید:
چگونه هدف زندگی خود را پیدا کنیم؟
چگونه؟
ایجاد و حفظ روابط با افراد زندگی شما بسیار مهم و همچنین یکی از پایه‌های اساس یک زندگی مطلوب است، اما تشخیص تفاوت بین یک رابطه سالم و یک رابطه مخرب نیز به همان اندازه مهم است.
برخی روابط خطرناک هستند. زیرا یک طرفه، یا به دلیلِ وابستگیِ به هم هستند. روابط به این دلیل دچار مشکل میشود که افراد یکدیگر را همیشگی می‌دانند، برای یکدیگر وقت نمی‌گذارند یا به نظر نمی‌رسد ارتباط برقرار کنند.
کلید همه روابط تعادل است. کافی نیست که خود را با “دوستان” احاطه کنیم – ما همچنین باید به یکدیگر گوش دهیم و به اشتراک بگذاریم، برای حفظ ارتباطات خود تلاش کنیم و برای تقویت این ارتباطات تلاش کنیم.
معنا
وقتی زمان خود را وقف چیزی بزرگتر از خود می‌کنیم، در بهترین حالت خود هستیم. این می تواند ایمان مذهبی، کار اجتماعی، خانواده، یک هدف سیاسی، یک موسسه خیریه، یک هدف حرفه‌ای یا خلاق باشد.
به این صورت “معنا” و “دلیل” ما برای زندگی یکی دیگر از اساس یک زندگی مطلوب است که پروفسور مارتین سلیگمن در تئوری خود بر آن تاکید دارد.
چرا؟
مطالعات نشان داده است افرادی که به یک جامعه تعلق دارند و اهداف مشترکی را دنبال می کنند، از افرادی که تعلق ندارند شادتر هستند.
همچنین بسیار مهم است که احساس کنیم کارهایی که انجام می‌دهیم با ارزشها و باورهای شخصی ما سازگار است.
هر روز اگر اعتقاد داشته باشیم که کار ما ارزشمند است، یک احساس کلی بهزیستی و اطمینان داریم که از زمان و توانایی‌های خود به خوبی استفاده می‌کنیم.
چگونه؟
در این دنیا برای چه چیزی بیشتر ارزش قائل هستید؟ ممکن است خانواده، یادگیری یا ایمان شما باشد. شاید شما به شدت تمایل به کمک به کودکان محروم یا حفاظت از محیط زیست دارید.
هنگامی که مشخص کردید چه چیزی برای شما مهمتر است، افراد همفکر خود را پیدا کنید و با یکدیگر برای مواردی که به آنها اهمیت می‌دهید همکاری کنید.
شما میتوانید در زندگی حرفه‌ای خود و همچنین زندگی شخصی خود معنا پیدا کنید. اگر مأموریت عمیق‌تری در کار خود مشاهده می‌کنید، بهتر است استعدادها و نقاط قوت خود را در خدمت این مأموریت به کار بگیرید.
و آخرین مورد از اساس یک زندگی مطلوب، دستاورد
همه به ما آموخته اند که “پیروزی همه چیز نیست”. بله، ما باید برای موفقیت تلاش کنیم، اما لذت بردن از بازی مهمتر است.
با این حال، گاهی اوقات مردم باید برنده شوند. اهداف و جاه طلبی‌ها اگر هرگز به آنها نرسیم چه فایده ای دارد؟ برای رسیدن به رفاه و خوشبختی، ما باید با احساس موفقیت به زندگی خود نگاه کنیم: “من این کار را کردم و من آن را به خوبی انجام دادم”.
چرا؟
تلاش و فعالیت در جهت اهداف به ما کمک می کند تا آینده را پیش بینی کرده و ایجاد کنیم. موفقیت‌های گذشته باعث می شود که نسبت به تلاش‌های آینده احساس اطمینان و خوش‌بینی بیشتری داشته باشیم.
هیچ چیز بد یا خودخواهی در مورد افتخار به دستاوردهای شما وجود ندارد. وقتی احساس خوبی نسبت به خود دارید، به احتمال زیاد مهارت‌ها و اسرار خود را با دیگران در میان می‌گذارید. شما انگیزه بیشتری برای کار بیشتر و دستیابی به دفعات بعدی خواهید داشت.
حتی ممکن است برای اطرافیان خود انگیزه ایجاد کنید تا به اهداف خود برسند و به طور غیرمستقیم به آنان کمک کنید تا اساس یک زندگی مطلوب را پایه‌ریزی کنند.
چگونه؟
مهم این است که برای خود اهداف ملموس تعیین کنید و آنها را در چشم داشته باشید. در روانشناسی مثبت، ما شما را تشویق می‌کنیم که جاه‌طلبی‌های خود را شناسایی کرده و نقاط قوت مورد نیاز خود را برای رسیدن به آنها پرورش دهید.
مشاوره منظم با یک مشاور خوب یک راه عالی برای تمرکز بر اهداف بلندمدت و تصدیق موفقیت‌های کوچک در کنار اهداف بزرگ است.
تقویت تاب‌آوری در برابر شکست‌ها بسیار حیاتی است. موفقیت همیشه به آسانی به دست نمی‌آید، اما اگر مثبت‌اندیش و متمرکز بمانیم، در هنگام بروز سختیها تسلیم نمی‌شویم.
این‌ها پنج عنصر و اجزای اساسی برای بهزیستی و داشتن یک زندگی مطلوب است. همانطور که در متن هم قبلا گفته شد، دستیابی به آنها مستلزم تلاش است و نباید از شکست دلسرد شد. تمرین و تکرار کلید دستیابی به این عناصر پنجگانه است.
در هر حال اگر در طی این مسیر با مشکلی مواجه شدید، نگران نباشید.
روانشناسان خوب و مشاوران مجرب مرکز مشاوره آرامش زندگی آماده هستند تا شما را در این مسیر همراهی کنند تا بتوانید در مسیر زندگی مطلوب و خوش‌آیند خودتان قرار بگیرید. از راه‌های ارتباطی که در اختیار شما قرار داده شده است استفاده نمایید، همکاران ما مشتاقانه پاسخگوی شما خواهند بود.
