غالبا همه زنان بعد از تولد فرزند خود، هیجانات مثبت و مختلفی را تجربه می کنند و در واقع با به دنیا آمدن فرزند، مجموعه ای از هیجانات مثل لذت، شادی و آرامش تا اضطراب در مادر شکل میگیرد؛ اما مساله زایمان فرد را در وضعیتی ممکن است قرار دهد که زن اصلا انتظار آن را نداشت است و آن چیزی نیست جز، افسردگی بعد از زایمان.
بسیاری از مادران غم و ناراحتی بعد از زایمان را تجربه می کنند که غالبا نوسانات خلقی مختلفی نظیر، گریه کردن ، اضطراب مشکلات خواب و … را شامل می شود که این ناراحتی بعد از گذشت چند روز از تولد شروع و تا حدود 2- 3 هفته ادامه پیدا می کند که مساله ای طبیعی قلمداد می شود.
اما برخی از مادران نیز مشکلات و غم و اندوه شدیدتر و در بازه زمانی طولانی تری را تجربه خواهند کرد که به آن افسردگی پس از زایمان گفته می شود. این نوع از افسردگی، به عنوان یک نقص شخصیتی یا ضعف فردی نیست. گاهی اوقات افسردگی بعد از زایمان از عوارض تولد فرزند است.
مهم ترین نشانه های افسردگی پس از زایمان
- غم و ناراحتی
- نوسانات خلقی تغییر پذیر
- ایجاد اضطراب
- تحریک پذیری و پرخاشگری
- به فکر فرو رفتن ها
- گریه کردن های مکرر
- مشکلات در تغذیه و تغییر اشتها
- ایجاد مشکلات در خوابیدن
- افسردگی بعد از زایمان غالبا بعد از چند هفته بعد از تولد شروع می شود و در برخی موارد نیز ممکن است دیرتر و حدودا چند ماه بعد از تولد شروع شود
- وجود مشکلات در ارتباط برقرار کردن با کودک خود
- حوصل کسی را نداشتن و کناره گیری از خانواده و دوستان
- خستگی مداوم و از دست رفتن انرزی لازم
- کاهش علاقه به فعالیت های لذت بخش
- احساس گناه و خود را بی ارزش دانستن
- احساس بی کفایتی و خود سرزنش گری
- باور به اینکه من مادر خوبی نیستم.
و …
اگر برای درمان افسردگی بعد از زایمان اقدام نشود ممکن است ماه ها یا بیشتر طول بکشد.
علت های افسردگی بعد از زایمان
در رابطه با این نوع از افسردگی، مجموعه ای از مسائل جسمی و هیجانی در ایجاد آن اثر گذار است.
- تغییرات جسمی: بعد از زایمان همزمان با تغییرات، هورمون ها (استروژن و پروژسترون) که سطح آن در خون زن کم می شود، او را به سمت افسردگی سوق می دهد.
- رویدادها و حوادث استرس آور: عوارض زایمان، بیماری یا از دست شغل و …
- مشکلات مربوط به سلامتی نوزاد
- مشکلات در تغذیه و شیر دادن نوزاد
- مسائل و مشکلات هیجانی: فشارهای مربوط به مراقبت از نوزاد و در نتیجه آن، کم خوابی و خستگی روانی باعث میشود تا زن فکر کند که جذابیت خود را از دست داده است، و یا احساس کند کنترل لازم بر زندگی خود را از دست داده است.
- ژنتیک و وراثت: سابقه ای از افسردگی بعد از زایمان در خانواده عامل هشدار دهنده است.
- مشکلات ارتباطی با همسر و خانواده خود یا همسر
- عدم حمایت عاطفی کافی
- مشکلات مالی و اقتصادی
- بارداری ناخواسته
- سایر اختلالات روانشناختی: وجود اختلالات دیگر قبل از زایمان
پیامدهای افسردگی پس از زایمان
اگر جهت کنترل و درمان این نوع از افسردگی اقدامی صورت نگیرد، می تواند روابط در فضای خانه را مختل کند و باعث بروز مشکلات خانوادگی شود و وقتی که مادر مبتلا به افسردگی بعد از زایمان می شود، احتمالا افسردگی در پدر نوزاد نیز افزایش می یابد و یا برخی مشکلات رفتاری برای او نیز ایجاد خواهد شد و اینکه در صورتی که مادر، فرزند دیگری هم داشته باشد، احتمال دارد که آن فرزند دچار مشکلات رفتاری و هیجانی شود.
درمان افسردگی بعد از زایمان
در صورت اقدام به موقع و موثر، بعد از گذشت چند ماه افسرگی از بین می رود و اگر به موقع پیگیری نشود، ممکن است که ماندگار شود و تبدیل به افسردگی مزمن شود.
دارو درمانی: استفاده و تجویز داروهای ضد افسردگی و باز جذب مجدد سروتونین
روان درمانی: در صورتی که با افسردگی بعد از زایمان مشکلاتی برای شما ایجاد شده و یا میخواهید اقدامی پیشگیرانه داشته باشید، می توانید، با روانشناسان متخصص مرکز آرامش زندگی در تماس باشید و به نحوی موثر تر با افسردگی کنار بیایید و از نوزاد و زندگی خود لذت ببرید.
